सोशल नेटवर्किंग साइट्स . रोज एकदा तरी व्हिजिटकेल्याशिवाय कुणाचे पानही हलत नसेल , इतके त्याचे महत्त्व . फ्रेंडलिस्ट वाढवण्याची इच्छा आणि चॅटिंगकेल्याशिवाय चैन न पडणे , हे या साइट वापरणाऱ्यांचे वैशिष्ट्य . आताच्या काळात कुणीही या साइट्सचे महत्त्वनाकारणार नाही . अमेरिकेत मात्र नुकत्याच केलेल्या एका संशोधनात ही दुनिया आभासीच असल्याच्या मुद्द्यावरशिक्कामोर्तब करण्यात आले . अण्णा हजारे यांची चळवळ , इजिप्तमधील नागरी चळवळ बऱ्यापैकी यशस्वीहोण्यामागे सोशल नेटवर्किंग साइट्सही कारणीभूत होत्या , असा दावा अनेकांनी केला . या दाव्याला धक्कापोहोचविणारे संशोधन तिथे झाले आहे . कुठलीही संकटकालीन परिस्थिती ( भूकंप , पूर इत्यादी ), मोठ्याप्रमाणावरील नागरी चळवळी यांमध्ये सोशल नेटवर्किंग साइट्स परिणामकारक ठरत नाहीत , असे हे संशोधनसांगते . उलट अशा प्रकारच्या साइट्सचा वापर अपेक्षित मदतकार्याला किंवा चळवळीला मारकच ठरतो , असाही दावा करण्यात आला आहे .  अमेरिकेतील ' डिफेन्स अॅडव्हान्स्ड् रिसर्च प्रोजेक्ट एजन्सी ' ने २००९मध्ये हा प्रयोग केला . या प्रयोगातीलनिष्कर्षावरून संशोधकांनी सोशल नेटवर्किंग साइट्सच्या परिणामकारकतेवर भाष्य केले आहे . नेटवर्किंगसाइट्सचा वापर आणि त्याची प्रत्यक्षातील परिणामकारकता या प्रयोगात तपासण्यात आली . साइटच्यावापरामुळे एखाद्या संकटकालीन परिस्थितीत प्रत्यक्ष किती जण मदतीला आले एखादी चळवळ प्रत्यक्षात कितीमोठ्या प्रमाणात फोफावली , हे तपासण्यात आले . त्यासाठी एक अनोखा प्रयोग करण्यात आला . चाळीस हजारडॉलरचे पारितोषिक त्यासाठी ठेवण्यात आले . अमेरिकेमध्ये वेगवेगळ्या अशा दहा ठिकाणी ' वेदर बलून्स 'ठेवण्यात आले . कमीत कमी वेळात ते शोधून काढायचे होते . या प्रयोगामध्ये ' मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफटेक्नॉलॉजी ' ( एमआयटी ) विजेती ठरली . त्यांना त्यासाठी नऊ तास लागले .  विजेत्यांना वृत्तपत्रे , रेडिओ , टीव्ही या पारंपरिक संवादाच्या साधनांशिवाय , केवळ सोशल नेटवर्किंगसाइट्सच्या वापराने हे बलून लवकर शोधता आले असते ; पण तसे झाले नाही . विजेत्या स्पर्धकांकडे केवळसोशल नेटवर्क होते म्हणून ते जिंकले नाहीत , तर त्यांनी ते नेटवर्क परिणामकारकरित्या उपयोगात आणले .त्यांच्या नेटवर्कच्या परिणामकारक उपयोगामध्ये साइट्स फारशा कामी आल्या नाहीत . कामी आले , ते त्यांनीप्रत्यक्ष जोडलेले नेटवर्क आणि ते वापरण्याचे त्यांच्याकडे असलेले कसब . त्यामुळे काही ठराविक परिस्थितीमध्येचसोशल नेटवर्किंग साइट्सचा वापर परिणामकारक ठरतो , असा निष्कर्ष अंतिमतः काढण्यात आला .  सोशल नेटवर्किंग साइट्समुळे नागरी उठावांना चालना मिळते , असा दावा करणाऱ्यांना या संशोधनाने चोखउत्तर दिले आहे . वेगळ्या शब्दात सांगायचे झाल्यास साइट्सचा वापर प्रचारासाठी होऊ शकतो ; पण याप्रचाराचा परिणाम प्रत्यक्षात शंभर टक्के दिसेलच , असे मात्र नाही . 

अभ्यास करताना एखाद्या प्रॉब्लेमपाशी येऊन तुमची गाडीअडलीय ... डोंट वरी . इथेही तुमच्या मदतीला अॅप धावूनआलंय . तुमच्या कम्प्युटर किंवा स्मार्टफोनच्या माध्यमातूनतज्ज्ञ प्राध्यापकांकडून एका क्लिकवर तुम्ही तुमच्या प्रश्नाचंउत्तर मिळवू शकता . हे शक्य झालंय मुंबई आयआयटीच्या 'आस्क अ क्वेश्चन ' या उपक्रमातून .  तुम्ही इंजिनीअरिंगचा अभ्यास करत आहात आणि तुम्हाला एखाद्या प्रश्नाचं उत्तर काही केल्या मिळत नाहीय . पण ,घाबरु नका . फक्त तुमचा स्मार्टफोन सुरू करा . ' आस्क अक्वेश्चन ' नावाचं अॅप सुरू करा आणि तुमचा प्रश्न पोस्ट करा . इतकचं नाही तर तुम्ही तुमचा प्रश्न ' ट्विट ' ही करूशकता . याला उत्तर देतील ते थेट आयआयटीमधील तज्ज्ञ प्रोफेसर्स . यात काहीही आश्चर्य वाटून घ्यायचं कारणनाही , हे खरं आहे . हे प्राध्यापक ई - मेलद्वारे तुमच्या प्रश्नाचं उत्तर कळवतील किंवा थेट तुमच्याशी संवादहीसाधतील .  यामुळे आता इंजिनीअरिंगच्या जाडजूड पुस्तकात डोकं खुपसल्यानंतर पडणा - या हजारो प्रश्नांची मुद्देसुद आणितांत्रिकदृष्ट्या योग्य अशी बिनचूक उत्तरं तुम्हाला सहज मिळू शकणार आहे . कोणत्याही प्रकारचा प्रश्न पडल्यासत्यात खूप वेळ न घालवता किंवा मित्र - मैत्रिणींना विचारण्यात वेळ न घालवता प्रश्न इथं पोस्ट करा . म्हणजेतुम्हाला उत्तर हमखास मिळणार हे ‌ निश्चित . आयआयटीसारख्या संस्थेत सर्वांनाच प्रवेश मिळत नाही .प्रत्येकाला चांगल्या प्राध्यापकांचं मार्गदर्शन मिळेल याची खात्री नाही . तसंच अभ्यास करता - करताविद्यार्थ्यांच्या मनात अनेक शंका येऊ शकतात . याच गोष्टी लक्षात घेऊन मुंबई आयआयटीने ११ नोव्हेंबर २०१०रोजी ' राष्ट्रीय शिक्षण दिना ' च्यानिमित्ताने ' आस्क अ क्वेश्चन ' नावाचा हा उपक्रम सुरू केला . या उपक्रमांतर्गतइंजिनीअरिंगचा अभ्यास करणारा कोणताही विद्यार्थी आपला प्रश्न आयआयटीच्या प्राध्यापकांना विचारू शकणारआहे . आठवड्याभरात येणा - या प्रश्नांपैकी काही प्रश्नांना प्राध्यापक ई - मेलद्वारे उत्तरं देतात तर काही प्रश्न जेसार्वत्रिक असू शकतात अशा प्रश्नांची उत्तर दर गुरूवारी संध्याकाळी ४ ते ५ यावेळात होणा - या लाइव्हकार्यक्रमात दिली जातात .  वेबकास्टिंगद्वारे पाहता येणा - या या कार्यक्रमात विद्यार्थ्यांना थेट सहभागीही होता येतं . या कार्यक्रमाचानुकताच १००वा भाग पूर्ण झाला . यानिमित्ताने ' आस्क अ क्वेश्चन ' चे अँड्रॉइड अॅप्लिकेशन आणि ' अॅप्लिकेशनप्रोग्रामिंग इंटरफेस '( एपीआय ) लाँच करण्यात आले आहे . याचं अँड्रॉइड अॅप हे आता गुगल प्ले स्टोअरमध्येमोफत उपलब्ध झालं आहे . तर याचा ' एपीआय ' म्हणजे आपण एकदा का हे प्रोग्रामिंग आपल्या कम्प्युटरवरलोड केलं की , त्याचा एक छोटा टूलबार आपल्याला दिसतो . आपल्याला प्रश्न पडला की , त्या टूलबारवर क्लिककरायचं आणि आपला प्रश्न पोस्ट करायचा . म्हणजे अगदी ट्विट केल्यासारखा आपला प्रश्न काही शब्दांत मांडूनतो थेट ' आस्क अ क्वेश्चन ' च्या बँकमध्ये जाऊन पडतो . आतापर्यंत ७५ शैक्षणिक संस्थांमधील ३६ हजारविद्यार्थ्यांनी याचा लाभ घेतला आहे . या उपक्रमाच्या १००व्या कार्यक्रमानिमित्त १४०० प्रश्नांची एक बँकहीप्रसिद्ध करण्यात आली आहे . तसंच १२ मार्च ते २६ मार्च या कालावधीत एक ' क्वेश्चनोथॉन ' घेण्यात आली होती, ज्यात सुमारे तीन हजार प्रश्न जमा झाले आहेत . ही सुविधा सध्या इलेक्ट्रिकल , इलेक्ट्रॉनिक्स , इलेक्ट्रॉनिक्सअॅण्ड कम्युनिकेशन , इंस्ट्रूमेंटेशन , इंडस्ट्रिअल इलेक्ट्रॉनिक्स , पॉवर सिस्टिम , इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी , मायक्रोइलेक्ट्रॉनिक्स या शाखांसाठी सुरू आहे . उपक्रमाची माहिती आणि अधिक तपशीलासाठी http://www.ask.co-learn.in/ वर लॉगइन करा .  असा विचारा प्रश्न  तुमचा प्रश्न तुम्ही ई - मेल करू शकता . यासाठी प्रश्न  3t.aaq @iitb.ac.in वर ई - मेल करा .  तुमच्याकडे स्मार्टफोन नसेल तर तुम्ही तुमचा प्रश्न एसएमएसही करू शकता . यासाठी तुमचा एसएमएस९७६९७९४५२५ वर पाठवा .  ' आस्क अ क्वेश्चन ' नावाचं एक फोरम आहे . यात तुम्ही तुमचा प्रश्न पोस्ट करू शकता . यासाठी  http://www.ask.co-learn.in/forum/ वर लॉगइन करा .  अँड्रॉइड अॅपच्या माध्यमातून आणि एपीआयच्या माध्यमातून तुम्ही तुमचा प्रश्न विचारू शकता . नीरज पंडित 

इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंच्या उत्पादनातील अग्रणी 'सॅमसंग' आणि ब्राउजरच्या दुनियेतील 'मोझिला' यांच्यातर्फे संयुक्तपणे नवे वेब ब्राउजर सादर करण्यात येणार आहे. 'सर्वो' या नावाने...

' मायक्रोसॉफ्ट विंडोज ' हा शब्द कधीही कम्प्युटर नहाताळलेल्या व्यक्तीलाही माहिती असेल . मायक्रोसॉफ्टनेएमएस - डॉसचे विस्तारक म्हणून २० नोव्हेंबर , १९८५ रोजी ' विंडोज ' नामक ऑपरेटिंग सिस्टिम आणली .१९८४ मध्ये सादर झालेल्या ' अॅपल ' च्या ' मॅकिंटॉश ' ला मागे टाकत विंडोजने पर्सनल कम्प्युटर ( पीसी )बाजार काबीज केला आहे . ऑक्टोबर २०११ च्या माहितीनुसार ग्राहक संचालन प्रणालीच्या बाजारात नव्वदटक्क्याहून जास्त वाटा विंडोजचा आहे . पर्सनल कम्प्युटर , ' विंडोज ७ ', सर्व्हरसाठी ' विंडोज सर्व्हर २००८आरटू ' व मोबाइल फोनसाठी ' विंडोज फोन ८ ' या विंडोजच्या सर्वात नवीन आवृत्त्या आहेत . आता मायक्रोसॉफ्ट' विंडोज ब्ल्यू ' या नावाने नवीन ऑपरेटिंग सिस्टिम बाजारात आणत आहे . यानिमित्ताने मायक्रोसॉफ्टच्याऑपरेटिंग सिस्टिमच्या प्रवासाचा अक्षय पेंडभाजे यांनी घेतलेला हा आढावा .  विंडोजचा इतिहास  विंडोजचा इतिहास जाणून घेण्यासाठी आपल्याला सप्टेंबर १९८१ पर्यंत मागे जावे लागते , जेव्हा ' इंटरफेसमॅनेजर ' हा प्रकल्प सुरू झाला . तो ' विंडोज ' या नावाने नोव्हेंबर १९८३ मध्ये घोषित झाला खरा , पण नोव्हेंबर१९८५ पर्यंत ' विंडोज ' प्रकाशित झाली नाही . ' विंडोज १ . ० ' चे बाह्यावरण ' एमएस - डॉस एक्झिक्युटिव्ह 'नावाचा प्रोग्रॅम होता . कॅल्क्युलेटर , कॅलेंडर , कार्डफाइल , क्लिपबोर्ड दर्शक , घड्याळ , कंट्रोल पॅनल , नोटपॅड ,पेंट , रिव्हर्सी , टर्मिनल , राइट हे इतर पुरवलेले प्रोग्राम होते .  विंडोज ३ . ० व ३ . १  विंडोज ३ . ० ( १९९० ) व ३ . १ ( १९९२ ) या ऑपरेटिंग सिस्टिम खऱ्या अर्थाने व्यावसायिक दृष्ट्या यशस्वीहोत्या . अॅपल विरुद्ध विंडोज या युद्धाच्या सुरुवातीला अॅपलच्या ओएसला टक्कर देण्यासाठी विंडोजने नवीनजीयूआय , इंटेलचा ८०२८६ आणि ८०३८६ या सीपीयूना चांगला सपोर्ट या गोष्टी ३ . ० मध्ये , तर ३ . १ मधेविंडोज राजिस्ट्री , ट्रू टाइप फॉन्ट्स , मिनीस्वीपर या गोष्टींचा समावेश केला . विंडोज ३ . १ च्या दोन महिन्यांतएक लाख कॉपीज विकल्या गेल्या .  विंडोज ९५  ' विंडोज ९५ ' ऑगस्ट १९९५ साली प्रकाशित झाली . चार दिवसात एक लाख कॉपीज विकल्या गेल्या , असे हेओएस होते . यात विंडोजने पहिल्यांदाच स्टार्ट बटणचा समावेश केला होता .  विंडोज ९८  मायक्रोसॉफ्टचे दुसरे प्रकाशन ' विंडोज ९८ ' जून १९९८ साली प्रकाशित झाले . मायक्रोसॉफ्टने १९९९ सालीयाचीच दुसरी आवृत्ती प्रकाशित केली . तिचे नाव विंडोज ९८ , सेकंड एडिशन होते . ' विंडोज ९८ एसई ' हात्याचा शॉर्टफॉर्म . या ओएसला जगभरातून चांगला प्रतिसाद मिळाला . थीम सपोर्ट , थंबनेल्स , वन - क्लिकलाँच , गेमिंग साठी डायरेक्ट एक्स ६ . १ , अशा अनेक गोष्टींचा समावेश त्यात करण्यात आला होता .  विंडोज एमई  फेब्रुवारी २००० मध्ये ' विंडोज २००० ' बाजारात आले . या पाठोपाठ लगेजच विंडोज मिलेनियम एडिशन (एमई ) बाजारात आली . ' विंडोज एमई ' ने ' विंडोज ९८ ' कडून गाभा अद्ययावत केला असला , तरी ' विंडोज२००० ' कडूनही काही पैलू अद्ययावत केले व ' बूट इन डॉस मोड ' हा पर्याय काढला .  विंडोज एक्सपी  ' विंडोज एक्सपी ' खासगी कम्प्युटरवर ( गृह , व्यापारी , मीडिया केंद्रांसह ) चालणारी ओएस आहे . २४ ऑगस्ट२००१ रोजी ती प्रथम कम्प्युटर उत्पादकांना मिळाली . कम्प्युटरवर प्रस्थापित केलेली आणि वापरण्याससोयीस्कर अशी ही विंडोजची सध्याची सर्वात लोकप्रिय ऑपरेटिंग सिस्टम आहे . ' एक्सपी ' हे नाव'experience' याचा शॉर्टफॉर्म आहे . निर्मितीपूर्व काळात तिचे सांकेतिक नाव ' व्हिसलर ' असे होते . ' विंडोजएक्सपी ' ची रिटेल विक्री २५ ऑक्टोबर २००१ ला सुरू झाली . जानेवारी २००६ मध्ये ' विंडोज एक्सपी ' च्या४० कोटीहून अधिक प्रती वापरात होत्या , असे एका आयडीसी विश्लेषकाचा अंदाज आहे . ' एक्सपी ' नंतर 'विंडोज व्हिस्टा ' व्यावसायिकांना ६ नोव्हेंबर २००६पासून व सामान्य जनतेला ३० जानेवारी २००७ पासूनमिळू लागली ....